Янгиликлар
РАСМИЙ МУНОСАБАТ
Ижтимоий тармоқларда жиноятчиликни жиловлаш ва унинг барвақт олдини олиш масалалари бўйича Андижонда бўлиб ўтган йиғилишда гўёки судлар фаолияти муҳокама қилиниб, улар томонидан судланувчиларга нисбатан енгил жазо тайинланаётгани важи билан мутасаддиларга қаттиқ танбеҳ берилганига оид хабарлар тарқалмоқда. Судьялар олий кенгаши томонидан ўрганиш натижаларига кўра, қайд этилган йиғилишда суд мустақиллиги ва судьялар дахлсизлигига таъсир кўрсатувчи ёки судларга қонунга зид равишда бирор-бир кўрсатма берилганига оид ҳолатлар аниқланмади. Тарқалаётган хабарларнинг аксарияти воқеликни бўрттириш, бир томонлама ва бузиб талқин қилинишининг натижаси бўлиб, айрим суд ҳужжатлари прокурор протестига асосан ўзгартирилгани (бу табиий жараён) тилга олинганини айтмаса, “енгил жазо тайинланганлиги важи билан вилоят суди мутасаддиларига танбеҳ берилгани”га оид гаплар ҳақиқатга тўғри келмайди. Гарчи шундай бўлса-да, хабарлар мазмунидан келиб чиқиб, суд ҳокимияти мустақиллиги ва судьялар дахлсизлиги масаласида ўзининг қатъий позициясини билдирган ижтимоий тармоқларнинг фаол фойдаланувчиларига миннатдорлик билдирамиз. Судьялар олий кенгаши таъкидлайдики, Конституцияга мувофиқ, Ўзбекистон Республикасида суд ҳокимияти қонун чиқарувчи ва ижро этувчи ҳокимиятдан, сиёсий партиялардан, фуқаролик жамиятининг бошқа институтларидан мустақил ҳолда иш юритади. Шу боис ҳам судьялар мустақиллиги, уларнинг одил судловни амалга оширишга доир фаолиятига ҳар қандай тарзда аралашишга йўл қўйилмаслиги ҳамда муайян ишлар бўйича ҳисобдор бўлмаслиги Бош қомусимизнинг ўзида кафолатланган. Судьялар олий кенгаши судьялар ҳамжамиятининг мустақил органи сифатида суд ҳокимияти мустақиллиги, судьялар дахлсизлигини таъминлаш ва одил судловни амалга оширишга тўсқинлик қилаётган омилларга қарши курашиш бўйича изчил фаолият олиб бормоқда. Хусусан, жорий йилнинг ўтган олти ойида суд ишларига аралашиш ҳолатлари бўйича Кенгаш раисининг Бош прокуратурага киритган тақдимномалари натижасида 1 та жиноят иши қўзғатилди, яна 2 та ҳолат ўрганилмоқда. 2022 йилда 2 та ҳолат бўйича жиноят иши қўзғатилганидан ташқари халқ депутатлари маҳаллий кенгашларнинг судлар ваколатига зид турли вазифалар юклаш ҳақидаги 14 та қарори бекор қилинган. Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
“Суд” деган сўзнинг имтиёзи йўқ, масъулияти бор
Аввал тармоқда чиққан хабар мазмуни билан танишсак: “Mangu Koklam” хусусий корхонаси директори канал маъмурларига айтишича, унинг корхонаси ва Ҳакамлик Судлари ассоциациясининг Андижон вилояти филиали ўртасида тузилган шартномага кўра, фалон миллион сўмлик маҳсулот етказиб берилган экан. Аммо, “суд деган номи бор ташкилот”, маҳсулот пулини “ана-мана”, деб бермай келмоқда. Судни устидан судга бериб, ҳаққини ундиролмаслигига кўзи етмаган тадбиркор канал маъмурларига мурожаат қилибди... Мазкур хабар ижтимоий тармоқлардаги йўналиши бошқа каналларда эълон қилинганида тушуниш мумкин эди: ҳаммаям ҳуқуқшунос эмас, судларнинг тоифаси, ташкилий-ҳуқуқий шакли ва тартибларини билавермайди, деб. Бироқ хабар ким-ким - андижонлик айрим адвокатлар юритиши ишониладиган каналда чиқиши, жуда юмшоқ айтганда, энсани қотиради, рости. Чунки, ҳуқуқий тарғибот, жамиятда ҳуқуқий маданиятни шакллантиришдек ишга ҳисса қўшишга холис бел боғлаб, “telegram” мессенжерида канал очганлар бундай мазмундаги мурожаатни эълон қилишдан аввал, жилла қурса, қуйидагича тушунтириш беришга ўзини бурчли, деб билиши керак-да. Яъни: синглим (мурожаатчининг исми-шарифи аноним тарзда берилган бўлса-да, хабарга илова сифатида жойлаштирилган айрим ҳужжат нусхаларида унинг исми-шарифи, ҳатто корнхона манзилигача яққол кўриниб турибди), Ҳакамлик судлари, номида “суд” сўзи бўлса-да, суд тизимига кирмайди. Бундай тузилмалар фаолияти Ўзбекистон Республикасининг “Судлар тўғрисида”ги Қонуни билан эмас, балки алоҳида норматив-ҳуқуқий ҳужжат – “Ҳакамлик судлари тўғрисида”ги Қонун билан тартибга солинганининг сабаби ҳам шунда. Ҳакамлик судлари фуқаролик-ҳуқуқий муносабатларидан келиб чиқувчи муайян низоларни, шу жумладан, тадбиркорлик субъектлари ўртасида вужудга келувчи маълум тоифадаги иқтисодий низоларни ҳал этиш ваколатига эга бўлган нодавлат орган ҳисобланади. Нодавлат орган бўлгани учун ҳам бундай судларда ишлар “ҳакамлик битими” асосида кўрилади. “Ҳакамлик битими” – тарафларнинг низони ҳакамлик судига ҳал қилиш учун топшириш ҳақидаги келишувидир. Яъниким, тарафлар келишган ҳолда ҳакамлик судига мурожааат қилади, акс ҳолда, ушбу судда низо кўриб чиқилишига асос йўқ. Ҳакамлик судининг яна бир ўзгачалиги шундаки, унда суд ҳаражатлари (низони кўриб чиқиш билан боғлиқ чиқимлардан тортиб, то судьянинг ҳаққи – гонораригача!) тарафлар зиммасида бўлади. Чунки, Ҳакамлик суди судьяларига давлат маош тўламайди: такрор айтамиз – у нодавлат орган?! “Судни устидан судга бериб, ҳаққимни ундиролмасам керак, деб сизларга мурожаат қиляпман”, деяпсиз-а? Эътибор учун ташаккур. Аммо ижтимоий тармоқдаги канал маъмурлари (адвокат бўладими, балогерми – фарқ йўқ) судья эмаски, тор хонада ўтирганча муродингизни ҳосил қилса?! Мурожаатингизни эълон қилдик ҳам дейлик. Кейин-чи? Масала моҳиятини илғамаганлар судларга қарата “виртуал гурзи”ларини ишга солиши аниқ. Аммо қонунчиликнинг паст-баландини билганлар “ҳо-ой, азаматлар, суд билан боғлиқ нимаики мурожаат келса, кўзга тўтиё қилгудек бўлиб эълон қилишдан аввал ундаги мазмун ва мантиққа ҳам қаранглар-эй”, дейиши аниқ... Иккинчидан, “судни судга бериб бўладими?” дея, иккиланманг: агар ушбу масала бўйича судга мурожаат қилсангиз, Ҳакамлик суди, янада тўғрироғи, уни ташкил қилан юридик шахс тараф бўлади, холос. Бу ўринда “суд” деган сўз тарафга ҳеч қандай имтиёз бермайди... ва ҳоказо, ҳоказо... Муносабатни оширвояпмизми? Агар шундай туюлаётган бўлса, сабаби юқорида айтилди: даъвоси (“биз ҳақиқат ва адолатни(нг!) ҳимоя қўрғонимиз”) катталарга шунга монанд гапириш керакдай. Қолаверса, шу кичкина хабарда каттагина фитна ҳам кўриниб турибди: унга илова сифатида айрим ҳужжат нусхалари жойлаштирилган бўлиб, улар қаторига Судлар фаолиятини таъминлаш Департаментининг Андижон вилояти ҳудудий бўлимига оид маълумотлар ҳам тиркаб қўйилган?! Бошқа суд, бошқа субъект билан боғлиқ низога бу машмашаларга алоқаси бўлмаган ва бўлиши ҳам мумкин бўлмаган давлат органини тупуклаб ётиштиришми бу?! Ёки билатуриб, судни обрўсизлантириш учун отилган навбатдаги тошми? Каллани мўлжаллаб отилаётган бунақа “тош”лар салланиям чувалатмайдику-я, аммо жамоатчиликнинг чалғитиши бор... Ўзини ҳурмат қилганлар обуначилари ишончини бу тарзда суиистеъмол қилмайди. Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
Кенгаш йиғилиши якунланди: хўш?
Бугун бўлиб ўтган Судьялар олий кенгашининг навбатдаги йиғилишида ваколат муддати якунига етган айрим судьяларни ушбу лавозимда бўлишнинг набатдаги, айрим судьяларни муқобиллик асосида ваколати муддати даврига қайта тайишлашга оид масала кўриб чиқилди. Судьялар олий кенгаши қарори билан: Шокиров Умиджон Шарибжонович – судьялик ваколати муддати даврининг беш йил муддатига Қарши ҳарбий судининг раиси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий судининг судьяси лавозимидан озод қилинди; Бабакулов Бекзод Нормухамедович – судьялик ваколати муддати даврига Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий судининг судьяси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Самарқанд ҳарбий судининг раиси лавозимидан озод қилинди; Ахмедов Баҳриддин Ҳошимович – судьялик ваколати муддати даврининг беш йил муддатига Самарқанд ҳарбий судининг раиси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Қашқадарё вилоят маъмурий судининг судьяси лавозимидан озод қилинди; Арсланов Жахонгир Юлдашович – судьялик ваколати муддати даврининг беш йил муддатига Самарқанд вилояти жиноят ишлари бўйича Нуробод туман судининг раиси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Самарқанд вилоят судининг жиноят ишлари бўйича судьяси лавозимидан озод қилинди; Карабаев Илхом Гуломович – судьялик ваколати муддати даврига Самарқанд вилоят судининг жиноят ишлари бўйича судьяси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Жиззах вилояти жиноят ишлари бўйича Янгиобод туман судининг раиси лавозимидан озод қилинди; Темиров Отабек Мамараимович – судьялик ваколати муддати даврига Самарқанд вилоят судининг фуқаролик ишлари бўйича судьяси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Самарқанд вилояти фуқаролик ишлари бўйича Каттақўрғон туманлараро судининг судьяси лавозимидан озод қилинди; Қаҳҳаров Алишер Аралович – судьялик ваколати муддати даврининг беш йил муддатига Қашқадарё вилояти жиноят ишлари бўйича Нишон туман судининг раиси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Қашқадарё вилояти жиноят ишлари бўйича Муборак туман судининг раиси лавозимидан озод қилинди. Шунингдек: Мамадаминов Бахтиёр Муминкулович – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик, шундан беш йил муддатга Жиззах вилояти жиноят ишлари бўйича Янгиобод туман судининг раиси лавозимига; Ҳасанов Шаҳобиддин Гулямович – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик, шундан беш йил муддатга Қашқадарё вилояти жиноят ишлари бўйича Муборак туман судининг раиси лавозимига; Абдурахманова Саида Мадияровна – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича Мирзо Улуғбек туманлараро судининг судьяси лавозимига тайинланди.
Ишонч телефони
Сизда ариза, шикоят ёки таклифлар мавжудми? Судьялар олий кенгашига ишонч телефонлари орқали мурожаат қилинг!
71 200-26-00 ёки 1190