Янгиликлар
Оқил одам ожизнинг ишини қилмайди
“Telegram” мессенжеридаги адвокат(лар) юритиши айтилаётган каналда фуқаро С. Жалилованинг даъвоси (ишга тиклаш) асосида юритилган суд ишига аралашувлар эҳтимоли борлиги айтилиб, унинг яқин қариндоши Судьялар олий кенгаши мансабдорларидан эканига очиқ ишоралар қилинмоқда. Турган гап, бунақа гумонлар кўпчиликда шундай тасаввур уйғотади: судда даъвогар иззат-икром билан кутиб олиниб, аризаси дарҳол иш юритувга қабул қилинган, процесслар ҳам номига ўтказилиб, ўта қисқа фурсатда даъво ортиғи билан қаноатлантирилган ва суд қарори сиёҳи қуримай ижро этилган, чунки, унинг “орқасида” фалончиев турибди ва ҳоказо, ҳоказо... Даъвогарнинг яқин қариндоши Кенгаш мутасаддиларидан экани рост, бироқ бу аралашувлар бўлганини англатмайди. Юқоридаги тасаввурлардан келиб чиқилса, 2024 йилнинг 12 сентябрида топширилган даъво ариза 20 сентябрь куни иш юритувга қабул қилинган, унча мураккаб бўлмаган низо тез фурсатда эмас, нақ 51 кунда кўрилиб, даъво тўлиқ эмас, қисман қанотлантирилган (11 ноябрь, 2024 йил). Ҳал қилув қарорининг ишга тиклашга доир қисми, қонунга кўра, дарҳол ижро этилиши лозим. Бироқ суд қароридаги техник хатолик ва анча оворагарчиликдан сўнг суд ҳужжати 25 кунда (!) аранг ижрога қаратилган, айтинг, бунда қандай аралашув бор?! Шубҳа бўлса, марҳамат, иш ҳужжатлари билан бемалол танишиш мумкин. Эътиборлиси, ҳал қилув қарорига нисбатан тарафлардан шикоят (протест) келиб тушмаган (2025 йил, 15 апрель ҳолатига). Орадан беш ой ўтиб, ижтимоий тармоқда сиздирилган хабар муаллифи адвокат ёки ҳуқуқшунос экани рост бўлса, у оқилнинг эмас, ожизнинг ишини қилибди, таассуф. Чунки, суд ҳужжати тармоқларда асоссиз шубҳалар билан минг муҳокама қилинмасин, унга ҳуқуқий баҳони юқори суд инстанцияси беради. Бунинг учун тармоқда бонг уришдан кўра, юқори суд инстанциясига шикоят киритиш маъқул. Хабарларда С. Жалилованинг дипломи ( ёки дубликати) ҳақиқий эканига доир шубҳалар ҳам мавжуд. Шубҳага аниқлик киритиш учун ваколатли идорага мурожаат қилишига тўсқинлик йўқ. Бемалол. Шу ўринда маълумот тариқасида айтиш жоизки, даъвогар олий маълумот шаҳодатини олган пайтда (2003 йил!) унинг “дасти узунлиги” айтилаётган яқин қариндоши Кенгашда эмас, вилоят судида суд мажлиси котиби, унинг дубликати берилган (2007йил!) вақтда эса пойтахтдан узоқ вилоятлардан бирида шаҳар суди судьяси лавозимида ишлаган... Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
Сайёр суд, очиқ мулоқот ва маҳкумаларга қалам аҳлидан ҳадялар - Кенгаш ташаббуси билан жазони ижро этиш муассасасида маърифий тадбир ўтказилди
Судьялар олий кенгаши ташаббуси ва Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси ҳамкорлигида Зангиота туманидаги 21-сонли жазони ижро этиш (аёллар) муассасасида маърифий тадбир ташкил этилди. Бўлиб ўтган тадбирнинг ўзгачалиги шундаки, унда санъат ва адабиёт вакилаларидан ташқари Тошкент шаҳри ва вилояти судларида фаолият кўрсатаётган аёл судьялар иштирок этди. Тадбир расмиятчиликдан йироқ, бир қадар самимий кечди, бунинг сабаби битта: меҳмонлар маҳкумалар билан суд тизими вакилалари эмас, балки аёл (она) сифатида гаплашди. Мақсад ҳам шу эди: зотан, жазодан мақсад тарбия экан, айни жараён маҳкумаларда қандай кечаётгани билан танишиб, қатъий тузалиш йўлига ўтиши ва ҳозирданоқ уларда ижтимоий ҳаётга кўникмалар шакллантиришдек хайрли ишга ҳисса қўшмоқ судьялар ҳамжамияти вакилаларининг ҳам маънавий бурчи ҳисобланади. Шу боис жонли мулоқотда синовларда ҳикмат, хатоларда сабоқ борлиги, жаҳолатнинг малҳами маънавият эканига алоҳида урғу берилди. Айтилдики, инсоннинг ўзини ўзи тарбиялашда китобдан яхши восита йўқ, кўп мутолаа қилган инсон, бошқаларга кам тақлид қилади, чунки у ўзлигини шакллантиради. Ўзини шакллантирган инсон эса ҳаётда адашмайди. Шундан келиб чиқилса, жазони ижро этиш муассасаларида маънавий-маърифий муҳитни ривожлантириш мақсадида қисқартирилмайдиган жазо муддатини ўтаётган маҳкумлар (тасдиқланган рўйхат бўйича) ўқиган ҳар китоби бўйича имтиҳондан муваффақиятли ўтса, жазо муддатини қисқатириш масаласи қонун даражасида муҳокама қилинаётгани бежиз эмаслиги ойдинлашади. Жонли мулоқот якунида аёл судьялар маҳкумаларга китоблар совға қилди. Таниқли адиба ва шоираларнинг иштироки тадбирга алоҳида файз киритгани, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси муассасага 100 та номда бадиий китоблар ҳадя қилгани алоҳида эътиборга лойиқ. Тадбир доирасида сайёр суд ҳам бўлиб ўтди. Унда 32 нафар маҳкуманинг илтимосномалари кўриб чиқилиб, қаноатлантирилди. Бунинг натижасида айримлар маҳкумалар жазонинг ўталмаган қисмидан шартли озод қилиниб, оиласи бағрига қайтарилди, айримларининг жазоси енгилроғи билан алмаштирилган бўлса, бир гуруҳи манзил-колонияларга ўтказилди. Дарвоқе, жазосини ижро этиш муассасасида ўтказилган тадбир судьялар учун фойдадан холи бўлмаслиги аниқ. Бу ўринда тадбирнинг профилактик аҳамияти назарда тутилмоқда. Чунки, маҳкумлар, муассаса ходимлари билан жонли мулоқотлар орқали қонун ижроси, суд томонидан қабул қилган қарорларининг реал оқибатларини ҳис этиш мумкин Бу эса масъулият, адолатга бўлган садоқат ҳиссини янада кучайтиришидан ташқари коррупцияга қарши шахсий позициянинг шаклланиши, судьяларнинг умумий тизим ичида фаол ва таъсирчан шахс сифатида намоён бўлишига қўшимча туртки берди, дейиш мумкин. Энг муҳими, тадбир “Бирни кўриб, фикр қил, бирни кўриб шукр...” ҳикматини қайта-қайта ёдга солгани аниқ ва бу ўзини ҳурмат қилган барчани тафаккур қилишга ундайди. Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
Манба ишончга сазовор эмас!
Ижтимоий тармоқдаги қатор ахборот манбаларида гўёки судьялар ўртасида аноним сўров ўтказилиб, иштирокчиларнинг 43 фозидан кўпроғи ўзини чинакам мустақил деб ҳисобламаслиги, 60 фоизи суд ишларига турли таъсирлар (босим, таъзиқ) мавжудлигини билдирганига оид хабарлар тарқалмоқда. Судьялар олий кенгаши ушбу “аноним сўровнома” ва унинг натижаларини ишончга сазовор эмас, деб ҳисоблайди. Буни ўтказилгани айтилаётган “сўровномада” бор-йўғи 75 нафар судья (айни пайтда фаолият кўрсатаётган судьяларнинг 6 фоизи ҳам эмас) иштирок этганидан ҳам билиш мумкин. Иккинчидан, Кенгаш томонидан судьялар дахлсизлигини таъминлаш, уларнинг фаолиятига ноқонуний аралашувлар бўйича улар (судьялар) ўртасида аноним сўровлар ўтказиш амалиёти мавжуд. Ушбу амалиёт қамрови кенг бўлиб, нафақат муаммо, балки унинг келиб чиқиши сабабларига ҳам эътибор қаратилмоқда. Шундан келиб чиқиб, аноним сўровларда судьянинг ёши, тажрибаси, қайси йўналишда фаолият кўрсатаётгани, чинакам мустақиллик ва суд ишларига аралашувлар деганда нималарни тушуниши, қайси даражадаги бошқарув органлари ёки мансабдор (ва манфаатдор) шахслар томонидан қандай шаклда таъсир ўтказишга уриниш мавжудлигига доир саволлар қўйилиб, уларни баратараф этиш бўйича таклиф билдириш имконияти ҳам ҳавола этилган. Ўз навбатида Кенгаш ўз аноним сўровнома натижаларини (ёпиқ маълумотлар) ҳар бир ҳудуд кесимида таҳлилий ўрганиб (ўрганиш натижалари юқорида тарқатилган маълумотлардан кескин фарқ қилади), зарур чоралар кўриб келмоқда. Амалий семинар, психологик тест ва жонли мулоқотлар ўтказиш, айрим судьялар билан индивидуал суҳбат уюштириш, муайян ҳолатлар бўйича Кенгаш раиси томонидан Бош прокуратурага тақдимнома киритиш, жойлардаги судьялар малака ҳайъатлари фаолияти самарадорлигини янада оширишга доир тавсиялар бу борада амалга оширилаётган ишлар сирасига киради. Изчил давом этаётган суд-ҳуқуқ ислоҳотлари натижасида суд ҳокимияти мустақиллигини самарали таъмишлашга доир қатор фармон, қарор ва қонун ҳужжатлари қабул қилинди, амалдаги ҳуқуқий-норматив ҳужжатларга зарур қўшимча ва ўзгартишлар киритилди. Хусусан, янги таҳрирдаги “Судлар тўғрисида”ги қонунда судьяларнинг чинакам мустақиллиги ва дахлсизлигини таъмишлашга оид янги нормалардан ташқари суд ишларига ғайриқонуний аралашувларнинг олдини олиш судьяларнинг мажбурияти сифатида белгиланди. Судьялар дахлсизлигига таъсир ўтказиш ёки суд ишларига аралашувлар эҳтимолидан келиб чиқиб, Судьялар олий кенгашининг суд инспекцияси фаолияти кенгайтирилгани хусусида ҳам шундай дейиш мумкин. Бу борада амалга оширилган ишлар натижалари бўйича жамоатчиликка ахборот бериб келинаётгани эса очиқлик тамойилининг натижасидир. Албатта, суд мустақиллиги, судьялар дахлсизлигини таъминлашда фаол жамоатчилик назоратининг ўрни алоҳида. Шунинг учун ҳам Кенгаш асосли танқид, аниқ таклиф ва мулоҳазалар учун очиқ. Айни мавзудаги тадқиқот ишларини қўллаб-қувватлаган ҳолда қўшимча қилиш жоизки, номаълум изланувчи томонидан бир неча йил аввал ҳатто ўтказилганига шубҳа уйғотувчи “аноним сўровнома” натижалари бугунга келиб, “Актуал саволларга судьяларнинг ўзи аноним тарзда жавоб берди”, дея тарқатилишини оқлаб бўлмайди. Чунки, бундай нотўғри ахборотлар турли талқинларга сабаб бўлиб, фуқароларни чалғитиши ва уларнинг судга бўлган ишончига путур етказиши эҳтимоли нуқтаи назаридан на жамият, на жамоатчиликка фойдаси бор?! Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
Ишонч телефони
Сизда ариза, шикоят ёки таклифлар мавжудми? Судьялар олий кенгашига ишонч телефонлари орқали мурожаат қилинг!
71 200-26-00 ёки 1190