Янгиликлар
Танловдан кейинги тайинловлар
Хабар берилганидек, бугун судьялик лавозимларига танлаш ва тайинлашга доир навбатдаги очиқ танлов шаклидаги йиғилиш бўлиб ўтди. Қисқа танаффус билан салкам етти соат давом этган танловда тавсия этилган ҳар бир номзоднинг фаолияти таҳлили, рейтинг кўрсатгичлари ва билим даражаси батафсил муҳокама қилиниб, коллегиал тўхтамга келинди. Судьялар олий кенгашининг тегишли қарорларига мувофиқ: Эргашев Отабек Акбутаевич – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Сурхондарё вилоят судининг жиноят ишлари бўйича судьяси лавозимига; Қурбонов Шухратжон Шавкатжонович – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Наманган вилоят судининг жиноят ишлари бўйича судьяси лавозимига; Турдиев Бехзодбек Фазлидинович – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Андижон вилоят судининг жиноят ишлари бўйича судьяси лавозимига; Жуманов Ойбек Кенжаевич – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Сурхондарё вилоят судининг жиноят ишлари бўйича судьяси лавозимига; Олимов Давронбек Эркинович – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик, шундан беш йил муддатга Наманган вилояти жиноят ишлари бўйича Янгиқўрғон туман судининг раиси лавозимига; Анаров Фуркат Шухратович – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Самарқанд вилоят судининг фуқаролик ишлари бўйича судьяси лавозимига; Бойқораев Рустамжон Мухаммадович – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Наманган вилояти фуқаролик ишлари бўйича Наманган туманлараро судининг судьяси лавозимига; Ахмадалиев Кахрамон Кадирович – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Андижон вилояти жиноят ишлари бўйича Хўжаобод туман судининг тергов судьяси лавозимига; Мирзакаримова Нигорахон Ибрагимовна – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Тошкент вилоят судининг фуқаролик ишлари бўйича судьяси лавозимига; Нуралиева Зулфия Алишеровна – судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича Мирзо Улуғбек туманлараро судининг судьяси лавозимига тайинланди. Шунингдек: Каримов Сарвар Хасанович – судьялик лавозимида бўлишнинг муддатсиз даврига Тошкент вилоят судининг жиноят ишлари бўйича судьяси лавозимига; Садиков Осим Адилович – судьялик ваколати муддати даврига Андижон вилоят судининг иқтисодий ишлар бўйича судьяси лавозимига тайинланди. Бундан ташқари: Мамарайимов Илхом Мамарахимович – судьялик ваколати муддати даврининг беш йил муддатига Тошкент вилояти жиноят ишлари бўйича Янгийўл шаҳар судининг раиси лавозимига қайта тайинланди; Исаров Кахрамон Ирисалиевич – судьялик ваколати муддати даврининг беш йил муддатига Тошкент вилояти жиноят ишлари бўйича Чиноз туман судининг раиси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Тошкент вилояти жиноят ишлари бўйича Янгийўл шаҳар судининг раиси лавозимидан озод этилди; Арсланов Жахонгир Юлдашович – судьялик ваколати муддати даврига Самарқанд вилояти жиноят ишлари бўйича Самарқанд шаҳар суди раисининг ўринбосари лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Самарқанд вилояти жиноят ишлари бўйича Нуробод туман судининг раиси лавозимидан озод этилди; Аллаев Одил Неъматович – судьялик ваколати муддати даврининг беш йил муддатига Самарқанд вилояти жиноят ишлари бўйича Каттақўрғон туман судининг раиси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Самарқанд вилояти жиноят ишлари бўйича Тойлоқ туман судининг раиси лавозимидан озод этилди; Қодиров Самаджон Адхамжанович – судьялик ваколати муддати даврига Тошкент вилоят судининг жиноят ишлари бўйича судьяси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Наманган вилояти жиноят ишлари бўйича Наманган шаҳар судининг раиси лавозимидан озод этилди; Жаббаров Иброхим Султонмуратович – судьялик ваколати муддати даврининг беш йил муддатига Наманган вилояти жиноят ишлари бўйича Наманган шаҳар судининг раиси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Наманган вилояти жиноят ишлари бўйича Чортоқ туман судининг раиси лавозимидан озод этилди; Мустафаев Бахтиёр Улашович – судьялик ваколати муддати даврига Сурхондарё вилояти фуқаролик ишлари бўйича Денов туманлараро судининг раиси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Сурхондарё вилояти фуқаролик ишлари бўйича Денов туманлараро судининг судьяси лавозимидан озод этилди; Абдуллаев Бобур Махмудович – судьялик ваколати муддати даврига Хоразм вилоят судининг фуқаролик ишлари бўйича судьяси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Хоразм вилояти фуқаролик ишлари бўйича Урганч туманлараро судининг судьяси лавозимидан озод этилди. Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
Таълим, илм-фан ва амалиёт узвийлиги таъминланади
Жорий йилнинг 21 август куни давлатимиз раҳбари “Одил судлов соҳасида юқори малакали кадрлар тайёрлаш тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармонга имзо чекди. Ушбу фармон билан Судьялар олий кенгаши ҳузуридаги Судьялар олий мактаби негизида Ўзбекистон Республикаси Одил судлов академияси ташкил этилди. Ўтган қисқа вақт давомида фармон мазмун-моҳияти кенг жамоатчиликка тушунтириш ишлари олиб борилди, шунингдек, Одил судлов академияси касбий қайта тайёрлаш курсларига кириш танлови ҳам бўлиб ўтди. Фармонда белгиланганидек, Одил судлов академияси касбий қайта тайёрлаш курслари таҳсили 2025 йил 1 октябрдан давлат гранти асосида суд ихтисосликлари бўйича ташкил этилади. Академияга кириш танлови психология, чет тиллари, суд ихтисослиги бўйича тест синовлари, ёзма имтиҳон ва якка тартибдаги суҳбат босқичларидан иборат бўлгани жамоатчиликка маълум. Чунки, ҳар бир босқич жараёни ва уларнинг натижалари ҳақида мунтазам ахборот бериб борилдики, бу жараён очиқ ва шаффоф ўтганини билдииради. Танловда психологик тест босқичи киритилганлиги фармоннинг ниҳоятда муҳим жиҳатларидан бири ҳисобланади. Негаки, судьядан нафақат тегишли ҳуқуқий билимларга эга бўлиш, шу баробарида ҳар қандай стрессга чидамлилиги, эмоционал барқарорлиги ва ички адолат ҳиссига эга бўлиши ҳам талаб этилади. Психологик тест айнан бўлажак судьяни бундай синовларга қанчалик бардошлилигини аниқлашда муҳим аҳамият касб этди, дейиш мумкин. Чет тиллари бўйича синов босқичи эса талабгорларнинг, яъниким, бўлажак судьяларнинг халқаро ҳуқуқий жараёнларда қатнашишга тайёргарлигини, қолаверса, чет эл адабиётларидан қай йўсинда самарали фойдалана олиш имкониятларини белгилашга хизмат қилади. Бундай тажриба Қозоғистон ва Латвия каби мамлакатлар тажрибасида мавжуд. Касбий қайта тайёрлаш курслари қонунчиликни қўллаш кўникмасининг амалиёт билан узвий боғлиқлигини таъминлаган ҳолда “назария – амалиёт - имитация” тамойили асосида дуал таълим шаклида ташкил этилади. Мазкур тамойил асосида машғулот ўтказиш ўзининг жуда катта ижобий самарасини беради. Бунда бўлажак судья машғулотлар давомида ҳар бир суд процесси иштирокчиларини, яъни судья, прокурор, судланувчи, даъвогар, жавобгар, гувоҳ, эксперт, таржимон, мутахассис кабиларнинг ролида имитациялар орқали қайта-қайта чиқишлар қилади, процесс иштирокчилари билан мулоқотга киришади. Натижада у касбий кўникмаларини Академиянинг ўзида таълим олиш жараёнидаёқ шакллантиради. Дуал таълимнинг моҳияти шундаки, у – билим олувчига таълимни ўз йўналишига мос ташкилотда меҳнат қилиш билан бирга олиб бориш имкониятини берувчи тизимдир. Бунда уларга мазкур муассасалардан устоз бириктирилади. Мақсад - суд тизими учун малакали ва замонавий касбий кўникмаларга эга бўлган кадрларни тайёрлаш ва касбни эгаллашга кенг имконият яратиш бўлиб ҳисобланади. Бугунги кунда ушбу тизим Германия, Австрия, Швейцари ва Корея Республикаси каби мамлакатларда жуда катта ўрин эгаллайди. Касбий қайта тайёрлаш курслари тингловчиларининг амалий кўникмасини шакллантириш мақсадида амалий машғулотлар деонтологик услубда ўтказилади. Бунда тингловчилар тегишли ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар, адвокатура, суд-экспертиза ва бошқа давлат органлари ва муассасалари фаолиятида бевосита иштирок этиши таъминланади. Фармонда таълим жараёнининг деонтологик усулда амалга оширилишини белгиланиши ҳужжатнинг яна бир муҳим жиҳатларидан ҳисобланади. Деонтология, аввало, судьянинг бурчи, обрўси, қиёфаси, номуси ва виждони ҳақидаги фан ҳисобланади. Зеро, деонтология юнончада “бурч”, “ахлоқ” маъноларини англатади. Деонтологик усул эса, судья одобига оид нормаларни таълим жараёнининг узвий қисмига айлантириш орқали амалга оширилишини англатади. Зеро, судьяга Судьялар одоби кодеси қоидалари мазмун-моҳияти машғулотлар жараёнида мутассил сингдириб борилади ва бу уларнинг бенуқсон обрў-эътиборини сақлаши ва янада шакллантириши заруриятидан келиб чиқади. Бундан ташқари, фармонда касбга қайта тайёрлаш курсларида суд мажлисларини реал вақт режимида кузатиш ва судьянинг процессуал ҳаракатларини таҳлил қилиш имконини берувчи “виртуал суд” машғулотлари жорий этилиши назарда тутилган. Шунингдек, ҳужжат талабига кўра, сунъий интеллект технологияларидан фойдаланиш бўйича ўқув дарслари ташкил этилади. Зеро, бўлажак судья суд мажлисларини кузатган ҳолда унга судьянинг процессуал ҳаракатларини таҳлил қилиш имконияти яратилмоқда. Бу ҳолат, ўз навбатида, албатта, курсни тамомлаган бўлажак судьяни касбий кўникмаларини шакллантирилишида ўзининг ижобий самарасини ўтказмасдан қолмайди. Чунки халқимизда “ юз марта эшитгандан, бир марта кўрган афзал”, деган нақл айнан шу жойда ўз аҳамиятини кўрсатади. Академияда 2026/2027 ўқув йилидан бошлаб “Суд фаолияти” мутахассислиги бўйича амалий магистратура дастури асосида ўқитиш ташкил этилиши ҳам кўзда тутилган. Бу босқичда ўқув жараёни таълимнинг кундузги ва кечки шаклларида ташкил этилади. Академияга қабул қилишда номзодларнинг муайян тоифаларига республиканинг бошқа олий таълим ташкилотларига кириш учун қонунчилик ҳужжатларида назарда тутилган имтиёзлар татбиқ этилмайди. Одил судлов Академияси том маънода суд тизими учун кадрлар тайёрлайдиган асосий муассаса бўлди, десак муболаға бўлмайди. Эндиликда таълим жараёни “устоз-шогирд” анъанаси асосида , яъни “бўлажак судьяни судья ўқитади” тамойилига таянилган ҳолда олиб борилади. Фикримизча, бу жуда ҳам тўғри ва адолатли ечим. Чунки, узоқ йиллик тажриба шуни кўрсатмоқдаки, махсус йўналишларда судья лавозимида ишламаган, суд процессини бевосита олиб бормаган ва уни ўз танасидан “ўтказмаган” шахснинг касбий тайерлашга жалб қилинганидан кутилган самара бўлгани йўқ. Чунки бундай вазиятда ҳуқуқ нормаларини у ёки бу вазиятда қўллаш, суд амалиётидаги муаммоларни таҳлил қилиш, уларнинг мақбул ечимини ишонарли тарзда етказиб бериш имконияти бўлмайди. Чунки профессионал бўлмаган, масаланинг фақат назарий жиҳатларини ёритишдан нарига ўтилмайдиган машғулотларда амалий кўникмалар шаклланиши қийин. Шу маънода Президент фармони талаби бу борадаги ёндашувни тубдан ўзгартиришни тақозо қилади. Хулоса қилиб айтганда, фармон билан судьялик лавозимига номзодлар тайёрлашнинг замонавий талаблари ва унинг шаффоф ва холис механизмлари жорий этилмоқда. Бу эса назарий ва амалий кўникмаларга эга бўлган судьялар корпусини шакллантириш самарадорлигини янада оширишга хизмат қилади. Илҳом Насриев, юридик фанлар доктори, профессор
Самарали одил судловга эришиш йўлидаги муҳим қадам
Яқинда Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан “Судлар фаолиятига сунъий интеллект технологияларини жорий этиш орқали одил судловга эришиш даражасини ошириш ҳамда суд тизимининг моддий-техник таъминотини яхшилашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармон имзоланди. Мазкур ҳужжат суд ҳокимиятининг чинакам мустақиллигини таъминлаш, фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларини суд орқали ҳимоя қилиш самарадорлигини кўтариш, шунингдек, судларга бўлган ишончни мустаҳкамлаш борасида кейинги йилларда амалга оширилаётган тизимли ислоҳотларни сифат жиҳатдан янги босқичга олиб чиқади. Демократик йўлдан жадал ривожланаётган янги Ўзбекистон Конституциясида мустаҳкамлаб қўйилган инсоннинг ҳуқуқ ва эркинликлари дахлсизлиги ҳамда улардан суд қарорисиз маҳрум этишга ёки уларни чеклаб қўйишга ҳеч ким ҳақли эмаслиги белгиланган. Шунингдек, ҳар кимнинг ўз ҳуқуқ ва эркинликларини суд орқали ҳимоя қилиш, давлат органларининг ҳамда бошқа ташкилотларнинг, улар мансабдор шахсларининг қонунга хилоф қарорлари, ҳаракатлари ва ҳаракатсизлиги устидан судга шикоят бериш ҳуқуқи кафолатланган. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг асосий принциплари ва нормаларини ҳаётга татбиқ қилиш бўйича кейинги йилларда амалга оширилган ислоҳотлар натижасида Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши фаолияти йўлга қўйилди. Одил судлов самарадорлиги ва қонун устуворлигини таъминлаш мақсадида Олий суд ва Олий хўжалик суди негизида фуқаролик, жиноий, маъмурий ва иқтисодий судлов соҳасидаги ягона Олий суд ташкил этилиб, Конституциявий суднинг мустақиллиги мустаҳкамланди, ваколатлари сезиларли даражада кенгайтирилди. Айтиш жоизки, ҳозирги пайтда халқимиз кенг кўламли ва чуқур ислоҳотлар самараси ўлароқ барпо этилаётган янги Ўзбекистоннинг ўзига хос давлатчилиги мазмун-моҳиятини бойитадиган, тарихан катта аҳамиятга эга бўлган амалий ишларнинг гувоҳи бўлиб турибди. Сир эмас, одил судловнинг таъминланиши судьялар корпуси салоҳиятига ва уларнинг мустақиллигига кўп жиҳатдан боғлиқдир. Шу боис Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Одил судлов соҳасида юқори малакали кадрлар тайёрлаш тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармони қабул қилиниши ҳамда унинг асосида Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши ҳузурида Одил судлов академиясининг ташкил этилиши суд тизимини замонавий ва салоҳиятли кадрлар билан таъминлашда янги даврни бошлаб бериши муқаррар. Шу жиҳатдан ушбу Фармон одил судлов тизимининг мазмун-моµиятини тубдан ўзгартиришга қаратилган улкан ижтимоий-сиёсий воқелик бўлди. Албатта, дастлабки босқичда Ўзбекистонда суд ҳокимияти мустақиллигини ҳамда одил судлов сифатини халқаро стандартлар даражасига кўтариш мақсадида тузилган Судьялар олий кенгаш ва унинг ҳузуридаги Судьялар олий мактаб жамиятимизда одил судловни таъминлашга қаратилган катта ютуқ бўлган эди. Аммо кейинги йилларда Президентимиз ташаббуси билан одил судловни амалга ошириш бўйича қонунийликни таъминлашга қаратилган кенг кўламли ишлар уддаланган бўлса-да, замон талабларидан келиб чиқиб, судьяларни тайёрлаш тизимини янада такомиллаштириш зарурияти вужудга келди. Хусусан, жаҳонда Ўзбекистон манфаатларини ҳимоя қилишга қодир бўлган, хорижий тилларни биладиган ва халқаро ҳуқуқ нормаларини яхши тушунадиган судьялар корпусини шакллантиришга янгича ёндашув ҳамда илм-фан ва рақамли технологиялар ютуқларини жорий этиш ҳаётий заруратга айланиб бормоқда. Шуни алоҳида эътироф этиш лозимки, давлатимиз раҳбарининг юқорида айтиб ўтилган Фармони, аввало, суд тизимида замонавий фикрлайдиган, ҳалол ва юксак салоҳиятли янги авлод судьялар корпусини шакллантиришга қаратилган. Фармонда судья кадрларни тайёрлаш тизими негизида том маънода одил судловнинг асосий мақсадлари бўлган ижтимоий адолат, қонун устуворлиги ва инсон ҳуқуқлари кафолатини янада юқори даражага кўтариш бўйича тизимли чора-тадбирлар белгиланган. Зеро, судьяларнинг чуқур билим ва кўникмалар ҳамда илғор хорижий мамлакатлар тажрибасига эга бўлиши бевосита уларнинг касбий салоҳиятини оширади. Жамиятда ҳуқуқий маданиятни янада юксалтиришга хизмат қилади Энг муҳими, юқори касбий малакага эга бўлган судья одил судловни амалга оширишда адолат, қонун ва инсон ҳуқуқлари устуворлиги тамойилларини таъминлашда муҳим омил бўлади. Судьялар олий мактаби негизида Одил судлов академиясининг ташкил этилаётганлиги суд тизимини салоҳиятли кадрлар билан таъминлаш борасидаги узлуксиз ислоҳотларнинг мантиқий давоми бўлиб, Судьялар олий кенгашига суд ҳокимияти мустақиллигини таъминлаш ва судья кадрларни тайёрлаш борасида янада катта масъулият юклайди. Айрим хорижий мамлакатлар амалиётида судья кадрларни тайёрлашда ҳанузгача ижро ҳокимияти ёки бошқа ҳокимият органларининг аралашуви кузатилаётган бир пайтда Ўзбекистонда бу борадаги ишлар жаҳоннинг энг илғор тажрибаси асосида йўлга қўйилганлиги ва бу амалда ўз самарасини бераётганлиги давлатимиз раҳбарининг кучли сиёсий иродаси маҳсулидир. Президентимизнинг янги Ўзбекистонни барпо этишга қаратилган ва кенг жамоатчилик томонидан қизғин қўллаб-қувватланган ташаббуслари асосида ишлаб чиқилган стратегик дастурлар одил судлов тизимини янада демократлаштириш ва такомиллаштириш бўйича белгиланган вазифаларнинг ўз вақтида бажарилишини англатади. Дарҳақиқат, соҳибқирон Амир Темур бобомизнинг “давлат қонунлар асосида қурилмас экан, ундай салтанатнинг шукуҳи, қудрати ва таркиби йўқолади” деган сўзлари Асосий Қонунимизда акс этган Конституция ва қонун устунлиги принципининг аҳамияти ва ўрнини белгилаб беради. Айнан шу маънода, Ўзбекистонда амалга оширилаётган туб ислоҳотлар жараёнида инсон қадрини юксалтириш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини самарали таъминлаш, адолатли суд-ҳуқуқ тизимини шакллантириш устувор йўналиш сифатида белгилангани бежиз эмас. Президентимиз томонидан имзоланган ҳар икки Фармон 2023 йилда умумхалқ референдуми орқали қабул қилинган Ўзбекистон Республикаси Конституцияси талаблари ва руҳига тўлиқ мос бўлиб, мамлакатимизда одил судловни таъминлаш, пировардида мазкур органнинг инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва ҳуқуқий демократик давлат барпо этишдаги ролини янада юксак даражага кўтаришга хизмат қилади. Давлатимиз раҳбарининг бу каби муҳим Фармон ва қарорлари конституциявий ислоҳотлар меваси сифатида халқимиз иродаси билан ҳаётимизга татбиқ этилаётган “шахс — жамият — давлат” конституциявий тамойилига асосланган янги модель миллий қонунчиликка кенг сингдирилаётганидан далолат беради. Айни пайтда Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегияси асосидаги “инсон, унинг ҳуқуқлари, эркинликлари, қадри — энг муҳим қадрият” деган қоидани судлов тизими фаолиятининг негизига жорий этиш, янги мазмундаги конституциявий тузумни сифат жиҳатдан юқори босқичга олиб чиқади, миллий давлатчилигимизни ривожлантириш ва мустаҳкамлаш йўлида муҳим қадам бўлади. Мирзо-Улуғбек АБДУСАЛОМОВ, Ўзбекистон Республикаси Конституциявий судининг раиси, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган юрист. ( Изоҳ: “Халқ сўзи” газетасининг 28 август, 177-сонидан олинди)
Ишонч телефони
Сизда ариза, шикоят ёки таклифлар мавжудми? Судьялар олий кенгашига ишонч телефонлари орқали мурожаат қилинг!
71 200-26-00 ёки 1190