Янгиликлар
Кенгаш вакиллари Машкура Сафаевани йўқлади
Бош Қомусимиз қабул қилинган кун арафасида Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши вакиллари Машкура Сафаевани йўқладилар. Машкура Сафаева ҳазилакам аёл эмас: суд тизимининг энг қуйи босқичи - туман судининг оддий ходималигидан – энг юқори босқичи - Олий суднинг судлов ҳайъати раислигигача бўлган йўлни сабр ва мантонат билан босиб ўтган кам сонли мутахассислардан ҳисобланади. Айниқса, опанинг фуқаролик судларининг «оёққа туришида» хизматлари беқиёс. Бундан ташқари икки чақириқ Олий Мажлис депутати сифатида қонун ижодкорлигига ўз ҳиссасини қўшган бўлса, суд тизимида раҳбарлик лавозимида ишлаган кезлари судьялар корпусини шакллантиришда озмунча заҳмат чекмаган. Бугун Машкура опа пенсияда - набиралар қуршовида, уларнинг меҳрибон бувиси. Маълумки, давлат раҳбарининг 2020 йил 7 декабрдаги «Судьяларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш ҳамда суд тизимида коррупциянинг олдини олиш самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги фармонига биноан одил судловни амалга оширишда узоқ йиллар самарали меҳнат қилиб, пенсияга чиққан судьялар учун «Суд фахрийси» кўкрак нишони жорий этилганди. Куни кеча Судьялар олий кенгаши қарори билан одил судловни амалга оширишда узоқ йиллар самарали фаолияти учун Машкура Сафаева «Суд фахрийси» кўкрак нишони билан тақдирланди. Кенгаш вакиллари опани йўқлаш асносида кўкрак нишони ва тегишли гувоҳномани ўз соҳибасига топшириб қайтдилар. Одатда бирор эътирофга лойиқ топилганлар учун махсус тадбир ташкил этилиб, нишон-у гувоҳнома кўпларнинг олдида тантанали равишда топширилади. Бундай тадбир қанчалар завқли бўлмасин, аввалдан ҳаммаси аён бўладики, соҳиб-у соҳибада нишонни ҳали қўлга олмаёқ кўникма шаклланиб улгуради. Эътироф кутилмаганда юз бериб, камига уни хонадонга келиб топшириш - ҳақиқий «сюрприз» шу. Бунинг завқи умуман бўлакча... Айни завқни опанинг юзидан илғаш қийин эмас. Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
Судьялар олий кенгашида Корея Республикаси Олий суди Раиси билан учрашув
Бугун Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгашида Корея Республикаси Олий суди раиси Ким Мён Су бошчилигидаги делегацияси билан учршув бўлиб ўтди. Кенгаш раиси Х. Ёдгоров меҳмонларни юртимизга ташрифи билан қутлар экан, икки давлат ўртасидаги турли соҳалардаги ҳамкорлик тобора ривожланиб бораётгани, хусусан, суд-ҳуқуқ тизимида ҳам тажриба алмашишлар жамиятда қонунийликни барқарор таъминлашда яхши самара беражаги алоҳида қайд этди. Шундан сўнг меҳмонларга суд-ҳуқуқ соҳасида амалга оширилган улкан ислоҳотлар ва уларнинг натижалари ҳақида батафсил маълумот берилди. Айтилдики, кейинги беш йилда тизимда амалга оширилган ислоҳотлар янги босқичга кўтарилди. Бу бежиз эмас. Зеро, 2017 — 2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясида суд ҳокимиятининг чинакам мустақиллигини амалда таъминлаш ҳамда унинг фаолиятини сифат жиҳатдан тубдан яхшилаш масаласи алоҳида белгиланганди. Белгиланган вазифалар тўла-тўкис амалга оширилди. Ўтказилган ислоҳотлар жараёнида мустақил ва профессионал судьялар корпусини шакллантириш устувор аҳамият касб этмоқда. Хусусан, 2017 йилда Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши ташкил этилиб, унга конституциявий орган мақоми берилганлигининг ўзи бу борада қўйилган улкан қадамдир. Бунинг натижасида судьялар дахлсизлиги таъминлаш самарадорлиги кучайтирилди. Шунингдек, судьяларни тайёрлаш, танлаш ва тайинлашнинг янги тартиблари жорий этилди. Ўтган йилдан бошлаб, танлов жараёнларига замонавий ахборот-коммуникация технологиялари жорий этилиши натижасида бу борадаги ишлар шаффофлиги амалда таъминлаш имконияти яратилди. Бундан ташқари судьялик лавозимига номзодлар ва судьяларнинг психологик портрети бўйича касбга муносиблигини баҳолашга кўмаклашувчи электрон дастури жорий қилинди. Яна бир янгилик: бундан буён судья фаолиятининг самарадорлигини электрон рейтинг орқали очиқ ва шаффоф баҳоланади. Санаб ўтилган янги тартиблар юксак профессионал судьялар корпусини шакллантиришда муҳим омил бўлмоқда. Шунингдек, Кенгаш раиси электрон суд тизими жорий этиш аҳамияти ҳақида тўхатилаб, бу борада Корея Республикасининг тажрибаси намуна эканини эътироф этди. Ўз навбатида меҳмонлар Ўзбекистонда амалга оширилаётган суд-ҳуқуқ ислоҳотларига юқори баҳо бериб, қисқа вақт ичида эришилган ютуқлар халқаро даражада ҳақли эътирофга сазовор бўлаётгани, судьялар танлаш ва тайёрлашда икки давлат амалиётига уйғун жиҳатлар кўплигига эътибор қаратди. Самимий ва ишчан руҳда ўтган учрашувда томонлар суд ҳокимияти мустақиллигини янада мустаҳкамлаш, судьялик лавозимига танлаш ва тайёрлашда ўзаро тажриба алмашиш ҳамда тизимга ахборот-коммуникация технологияларини кенг жорий этиш каби масалалар юзасидан фикр алмашди. Пировадида, томонлар Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши ҳузуридаги Судьялар олий мактаби ва Корея Республикаси судьяларни тайёрлаш Маркази билан ҳамкорликни йўлга қўйиш таклифини қўллаб-қувватлаб, бу борада амалий ишларни бошлашга келишиб олинди. Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
Судьялар олий кенгаши матбуот хизматининг РАСМИЙ БАЁНОТИ
Шу кунларда қатор интернет-нашрлар, айниқса, ижтимоий тармоқларда “мурдани сўроқ қилган судья” муҳокама мавзусига айланди. Бундан бир ярим ой муқаддам ОАВ ходимлари билан ўтказилган брифингда журналистлар томонидан айни шу масала кўтарилганида Кенгаш матбуот хизмати томонидан тегишли муносабат билдирган бўлса-да, бугунги кунда ҳолат бўрттирилиб ва бир томонлама талқин этилаётгани, бу эса жамоатчиликда турли нотўғри фикр, судьяларга ишончсизлик пайдо бўлиши эҳтимолини юзага келтираётгани боис яна бир ушбу мавзу юзасидан маълумот беришни лозим топди. Ҳақиқатан ҳам, фуқаро М.Қ. судга никоҳдан ажратиш ҳақида даъво ариза билан 2016 йил 15 апрелда мурожаат қилган. Суд тарафларнинг 2 нафар вояга етмаган фарзандлари борлиги, даъвогар М.Қ.нинг турмуш ўртоғи (эри) оилани сақлаб қолиш ниятида эканлигидан келиб чиқиб, уларга ярашиш учун олти ой муҳлат берган. 2016 йил 25 октябрида белгиланган олти ойлик муддат тугайди. Муддат тугагач, даъвогар М.Қ. бир неча маротаба судга чақирилганида келмаган, жавобгар (эр) эса судга хотини билан ярашиб яшаётганликларини билдиради. 2016 йилнинг 3 ноябрь куни фуқаролик ишлари бўйича Шовот туманлараро судининг (ўша пайтдаги) раиси томонидан мазкур фуқаролик иши юзасидан иш юритишни тугатиш тўғрисида ажрим чиқарилади. Ажримда даъвогарнинг даъводан воз кечганлиги асос сифатида кўрсатилади. Орадан вақт ўтиб, М.Қ. суд ажрими қабул қилинишидан саноқли кунлар аввал автоҳалокат оқибатида вафот этгани маълум бўлиши ортидан 2018 йил 9 октябрда фуқаролик ишлари бўйича Хоразм вилоят суди кассация инстанциясининг ажрими билан никоҳдан ажратиш ҳақидаги иш даъвогар вафот этганлиги муносабати билан тугатилган. Яъни, судья томонидан ажрим қабул қилиш пайтида йўл қўйилган хато юқори суд инстанциясида бартараф этилган. “Судлар тўғрисида”ги Қонуннинг 75-моддасига кўра, судьяга нисбатан интизомий иш тегишли судьялар малака ҳайъати томонидан судья ушбу Қонун 74-моддасининг биринчи қисмида назарда тутилган ҳаракатларни содир этилгани тўғрисидаги ариза ёки хабар бўйича ўтказилган хизмат текшируви натижаларига кўра қўзғатилиши мумкин. Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қарори билан тасдиқланган “Судьяларнинг малака ҳайъатлари тўғрисида”ги Низомнинг 52-моддасига кўра, судья ножўя хатти-ҳаракат қилганлиги аниқланган кундан эътиборан (хизмат текширувларига кетган вақтни, судьянинг узрли сабабларга кўра ишда бўлмаган вақтини ҳамда судьяларнинг малака ҳайъатида судьянинг интизомий жавобгарлиги тўғрисидаги ишни кўриб чиқишга кетган вақтни ҳисобламаганда) кечи билан бир ой ичида, аммо ножўя хатти-ҳаракат содир этилган кундан эътиборан олти ойдан кечиктирмай интизомий жазога тортилиши мумкин. Воқелик 2016 йилда юз берган, судья йўл қўйган хатолик жиддий оқибат келтириб чиқармаган, шунингдек суд ажримига нисбатан иккинчи тараф томонидан шикоят, ариза берилмаган. Бугунга келиб, судьяни интизомий жавобгарликка тортиш муддати ўтиб кетгани сабаб судьяга нисбатан чора кўриш учун ҳуқуқий асос мавжуд эмас. “Судлар тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 74-моддаси учинчи қисмига кўра, суд қарорининг бекор қилиниши ёки ўзгартирилишининг ўзи, агарда судья атайлаб қонун бузилишига ёки жиддий оқибатларга олиб келган виждонсизликка йўл қўймаган бўлса, жавобгар бўлишига сабаб бўлмайди. Шунга қарамай айрим журналист ва блогерлар томонидан мазкур ҳолат ўта бўрттирилиб, судьяга нисбатан чора кўрилмаётганини Судьялар олий кенгаши ва Кенгаш раҳбарияти шахси билан боғлаш нотўғридир. Юқорида айтилганидек, биринчи инстанция суди томонидан камчиликка йўл қўйилган ва ушбу камчилик вилоят суди томонидан бартараф этилган. Судда ишлар бир неча инстанциялар томонидан кўрилиши ҳам қарор (ҳукм) чиқаришда йўл қўйилиши эҳтимоли бўлган хато ва камчиликларни бартараф этиш ва қонуний, асосли ва адолатли суд ҳужжати қабул қилиниб, пировардида, қонун устуворлигини таъминлашга қаратилган. Суд қарорининг бекор қилиниши ёки ўзгартирилиши судьянинг (агарда у атайлаб қонун бузилишига ёки жиддий оқибатларга олиб келган виждонсизликка йўл қўймаган бўлса) жавобгарликка сабаб бўлмаслигига оид қонун нормасининг туб моҳияти ҳам шунда. “Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши тўғрисида”ги Қонунга биноан, судьялар дахлсизлиги бузилишининг ва уларнинг одил судловни амалга ошириш борасидаги фаолиятига бирон-бир тарзда аралашувдан самарали ҳимоя қилиш бўйича чора-тадбирлар кўриш ҳам Кенгашнинг асосий вазифаларидан биридир. Шундай экан, бу борадаги Кенгаш фаолиятини бир томонлама талқин қилиниб, гўёки Кенгаш “судьяларнинг адвокатига айланиб қолмоқда” мазмунидаги иддаолар ҳам асоссиздир. Бироқ, бу – фаолиятида хато ва камчиликларга йўл қўйган судьялар жазоланмайди, дегани эмас. Жорий йилнинг тўққиз ойида 161 нафар судья турли даражадаги интизомий жавобгарликка тортилганлиги, 15 нафар судья фаолиятида қўпол қонун бузилишига йўл қўйганлиги сабабли ваколати муддатидан илгари тугатилиб, вазифасидан озод этилгани бунинг исботидир. Кенгаш матбуот хизмати
Ишонч телефони
Сизда ариза, шикоят ёки таклифлар мавжудми? Судьялар олий кенгашига ишонч телефонлари орқали мурожаат қилинг!
71 200-26-00 ёки 1190