Яна мавзуга қайтишга ҳожат йўқ эди аслида. Бироқ ижтимоий тармоқларда давом этаётган баҳс-мунозара, уларда билдирилаётган яхши-яхши фикрлардан ташқари масала моҳиятини тўғри илғамай айтилаётган гаплар, айниқса, айни жараёнда на журналистлик, на адвокатликни эплолмай “тармоққа танда қўйган” баъзилар байроқдорликка интилаётгани эътиборидан яна икки оғиз гап айтишга эҳтиёж сезилди. Шубҳасиз, тарафлар ўртасида баҳс кетиб, ҳар ким ўзиникини маъқуллайверар экан, тортишувларнинг поёни кўринмаслиги тайин. Донишманд адиб айтганидек, “муштлашишдан баҳслашиш ёмон”, бироқ гап одил судлов ҳақида кетганда “Ҳақиқат баҳcларда туғилади” тамойилидан келиб чиқиб, аччиқ-нордон мулоҳазаларга ҳам эътиборлироқ бўлиш талаб этилади. “Telegram” мессенжеридаги “Yuristkadr” каналида чиққан материалларга Кенгашнинг муносабати, аввало, муаллифнинг фикрларига бўлган эътибор (уларга қўшилиш-қўшилмаслик алоҳида масала) ҳисобланади. Ўз навбатида Кенгаш муносабати айни шу канал томонидан кўчириб босилгани ҳақида ҳам шундай дейиш мумкин. Баҳсга қўшилган “Generalissimus” таъкид этганидек, “...одил судлов фақат суднинг қўлида эмас”лиги - тўғри, бунда адвокатура институтининг ўзига хос ўрни борлиги ҳам ҳаққи рост. Унинг Кенгаш “холисликни сақлаши, оқни оқ, қорани қора қора дейиши керак”, мазмунидаги фикрлари ҳам инкор этилмайди, аммо “Advokat_Abdullayev”нинг Кенгаш холислигига билдирган шубҳаси анча баҳсталаб. Унга кўра, “Кенгаш ўзи тайинлаган судьяларни ўзи ҳимоя қилиши" гўёки нохолислик?! Судьялар олий кенгаши Конституцияга мувофиқ: “...судьялар ҳамжамиятининг мустақил органи бўлиб, у судьялар корпусининг шакллантирилишини, суд ҳокимияти мустақиллигининг конституциявий принципига риоя этилишини таъминлайди”. Судьялар корпусини шакллантириш ваколати Бош Қонун билан Кенгашга берилган экан, уларнинг дахлсизлигини таъминлаш, хусусан, турли ахборот хуружларидан муҳофаза этиш ҳам Судьялар олий кенгашининг тўғридан тўғри вазифаси ҳисобланади. Бу ўринда ортиқча мунозара ёки ваколат масаласида қандайдир ташаббус кўрсатишга даъват ўринсиз. Қолаверса, Кенгашнинг танқидларга муносабатини эътироф этган ҳурматли муаллиф уларга (танқидларга) тоқатлилигини ҳам ўз тажрибасидан яхши билади. Ижтимоий тармоқлар жамоатчилик фикрини қисқа вақтда шакллантириш қувватига эга экани маълум. Бугунга келиб, суд ишларига таъсир кўрсатишга уриниш кўпроқ ижтимоий тармоқлар орқали бўлаётгани ҳам сир эмас. Ахборот майдонини қаранг: ит эгасини, мушук бекасини танимайди. Шу нуқтаи назардан, ахборот майдонига турли усул ва шаклда сиздирилаётган хабарларга ўз вақтида муносабат билдиришдан мақсад вазиятга ойдинлик киритган ҳолда жамоатчиликка тўғри ахборот етказиш, холос. Кенгаш бу жараёнда нохолислик қиляптими? Масалага ким қандай қарашига боғлиқ, албатта. Бироқ, бизнингча, йўқ. Негаки, Кенгаш бирор муносабатида “суд қарорлари қонуний” деган фикр тугул, ҳатто унга ишора сезилмайди. Иккинчидан, адвокатнинг суд мажлисидаги музокараси бошқа, унинг блогер сифатида ижтимоий тармоқларда чиқиш қилиши бошқа масала. Ҳар икки ҳолатнинг ўзига яраша талаб-тутумлари борки, кўп ҳолларда улар аралашиб кетаётгани ҳам кузатилмоқда. (ижтимоий тармоқларда ўзидан “ҳуқуқшунос-блогер” “ясаб” олган баъзилар алоҳида мавзу) Кенгашнинг холисликка чақириши бош сабаби ҳам шу. Буни Кенгаш гўёки “оқни қора демоқда”, деб талқин қилинаётганида мантиқ кўринмаяпти. Қолаверса, суд қарори қонуний кучда (ва айни жараёнда Судьялар одоби кодексини бузмаган) экан, судьяларга нисбатан қандайдир интизомий чора кўллашга ҳам асос йўқ. Мабодо, қайсидир судьянинг ҳукми ё қарори юқори инстанцияда бекор қилиниши ёки ўзгартирилишининг ўзи (агар судья атайлаб қонунбузилишига ёки жиддий оқибатларга олиб келган виждонсизликка йўл қўймаган бўлса) жавобгар бўлишига сабаб бўлмайди. Бу билан жиддий хато ва камчиликларга йўл қўйган судьялар хаспўштланаверар эканда, деб тушунмаслик лозим. Одил судловни амалга ошириш чоғида қонунийликни бузган ёки Судьялар одоби кодекси талабларига риоя этмаган судьяларга нисбатан қўлланилаётган интизомий жазолар ҳақида Кенгаш мунтазам очиқ ахборот бериб келинаётганини инкор этишнинг иложи йўқ. Кенгаш фаолиятидаги очиқлик принципи шундаям кўринмаяптими? Албатта, Кенгаш амалга оширган ишларидан кўра олдинда қиладиган ишлари ҳам оз эмас. Бу борада асосли, мантиқли, энг муҳими, холис таклиф ва фикрлар бўлса, бош устига. Дарвоқе, одоб билан баҳсга киришган “Generalissimus” коса тагида нимкоса қабилида Кенгаш матбуот котибига "лутф қилиш" асносида унинг бир неча йил аввал (Кенгашга келмасидан бурун) чоп этилган мақоласини ҳам тилга олибди. Канал маъмури “мозийга қайтиб”, ўша мақола натижаси ва қаҳрамонининг кейинги тақдири билан қизиққан ,чамаси?! Майлида, нотаниш маъмурнинг сазаси ўлмасин: ўша мақолада қаламга олинган суд қарори сал вақт ўтиб, бекор қилинган. Уни қабул қилган суд раиси ҳам ҳозир тизимда эмас. Айтганча, бу Кенгаш холислигига яққол мисол-ку?! Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
“Telegram” мессенжеридаги “Yuristkadr” каналида Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати томонидан қабул қилинган суд ҳужжатларига оид кетма-кет иккита танқидий чиқишлар қилинди. Албатта, ҳар ким ўз фикрини эркин ифода этиш ҳуқуқига эга. Муаллиф ҳам ижтимоий тармоқларда ўзидан “ миллий қаҳрамон” ясайдиганлар тоифасига кирмайди, аксинча, суд-ҳуқуқ соҳасидаги муаммолар юзасидан асосли мулоҳаза ва мантиқий таклифлари билан жамоатчилик эътиборига тушгани, унинг фаоллиги эса судьялар ҳамжамияти томонидан ҳақли равишда эътироф этилгани ҳам бор гап. Бироқ муаллифнинг кейинги чиқишларида холислик тамойилидан чекиниш, хусусан, ўзи адвокат сифатида иштирок этган суд процесслари якунида қабул қилинган суд ҳужжатлари ва судьялар ҳақида бироз ҳиссиётли мулоҳазаларида бу ҳол яққол намоён бўлмоқда. Билдирилаётган баҳсли мулоҳазалар иш бўйича бир тарафнинг шахсий нуқтаи назари эканини на низо моҳияти, на иш ҳужжатларидан бехабар (муаллифга тегишли) каналнинг бир неча ўн минглаб обуначилари бирдек тушунади, деб бўлмайди. Бу эса жамоатчиликда судлар фаолияти (ва судьялар ҳақида ҳам) нотўғри тасаввурлар шаклланиши эҳтимолини юзага келтириши кундек равшан. Қолаверса, далил сифатида ўртага ташлаётган ҳолатлар тармоқда эмас, суд мажлисида муҳокама қилиниб, тегишли ҳуқуқий баҳо берилиши, қарор ёки ажримдан норози бўлинган тақдирда юқори инстанция судига шикоят қилиш тартиби мавжуд. Бундай тартибларни яхши билган муаллиф “...албатта, кассация шикояти берамиз, лекин, кузатувчиларимиз айрим судьяларнинг савияси ҳақида ҳам бохабар бўлиб туришлари керак”, дея изтеҳзо қилиши наинки холислик, балки одоб (этика) тамойилига ҳам тўғри келмайди. Ушбу муносабатни муҳтарам муаллиф ўзи танқид қилган суд ҳужжатлари қонуний ва асосли эканига оид Кенгаш хулосаси сифатида эмас, балки суд мажлисларидан фарқли ўлароқ, ижтимоий тармоқлар орқали чиқишларда холислик мувозанатини меъёрида ушлашга чақириқ тариқасида қабул қилишига шубҳа йўқ. Зеро, торни чўмичдан фарқи бўлганидек, суд мажлисида адвокат ўз мижози манфаатидан келиб чиқиб гапиради, бу тушунарли, аммо блогер сифатида бевосита жамоатчиликка юзланар экан, мулоҳазаларда холислик устувор аҳамият касб этиши керак барибир. Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
Маълумки, Судьяларнинг одоби кодекси ҳар бир судья томонидан риоя этилиши шарт бўлган хизмат ва хизматдан ташқари пайтдаги одоб-ахлоқ қоидалари мажмуидан иборат муҳим ҳужжат ҳисобланади. Кейинги йилларда амалга оширилган ислоҳотлар натижасида суд тизимида қатор янгиликлар, янги тартиб-қоидалар жорий этилди. Янги тартиб-қоидалар эса масалага ўзгача ёндошишни талаб этади. Шу ва шу каби омиллар, шунингдек, Кенгаш томонидан кейинги уч йилликдаги судьялар фаолияти таҳлили Судьялар одоби кодексинининг айрим қоидаларини янада такомиллаштириш баробарида уларга кенг ва атрофлича шарҳлаш эҳтиёжини пайдо қилмоқда. Айни эҳтиёждан келиб чиқиб, Судьялар олий кенгаши ташаббуси билан “Судьялар одоби кодексига шарҳлар” тўплами устида иш бошланди. Шу муносабат билан бугун Кенгаш раиси фармойиши билан тасдиқлаган (ҳуқуқшунос олимлар, тизимнинг катта тажрибага эга вакиллари, Судьялар олий кенгаши, Олий суд ҳамда қуйи судлар судьяларидан иборат) ишчи гуруҳининг илк йиғилиши бўлиб ўтди. Унда Судьялар одоб кодексига шарҳлар зарурияти яна бир бор қайд этилиб, ишчи гуруҳи олдидаги асосий вазифалар ва уларнинг муддатлари белгилаб олинди. Шунингдек, кодекснинг ҳар бир қоидасида турли талқинларга йўл қўймайдиган тарзда оддий ва содда услубда баён этилишига эътибор қаратилиши, бу борада ҳар қандай таклиф, фикр ва мулоҳаза муҳокама қилиши лозимлиги, пировард мақсад судьялар томонидан одоб билан боғлиқ қоидалар бузилишининг олдини олиш экани таъкид этилди. Шу мақсадда муҳокамаларга судьялар корпусининг барча вакиллари иштирокини таъминлаш учун Кенгаш ҳузуридаги Ўзбекистон Судьялар клубининг электрон платформаси имкониятидан самарали фойдаланиш мақсадга мувофиқлиги ҳам қайд этиб ўтилди. “Судьялар одоби кодексига шарҳлар” китоби ўзбекчадан ташқари рус ва инглиз тилларига ҳам нашр этилиши кўзда тутилмоқда. Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати