Янгиликлар
Анъана давом этмоқда
Бугун Тошкентда Халқаро аёл судьялар куни муносабати билан халқаро конференция бўлиб ўтди. Маълумки, БМТ Бош Ассамблеясининг 2021 йил 28 апрелдаги 75/274-сонли резолюцияси билан 10 март - Халқаро аёл судьялар куни деб эълон қилинган. Шу муносабат билан мамлакатимизда халқаро даражада анжуман ташкил этилиши яхши анъанага айланиб бормоқда. Бу йил ҳам мазкур анъана давом этиб, “Ўзбекистон аёл судьялари – адолат ва матонат тимсоли” мавзуида халқаро конференция муваффақиятли ташкил этилди. Олий суд, Судьялар олий кенгаши, АҚШ Халқаро тараққиёт агентлиги (USAID) ҳамда “East-west management institute” НТТ Ўзбекистондаги филиалининг “Суд тизимини мустаҳкамлаш” (JSSA) қўшма лойиҳаси ҳамкорлигида бўлиб ўтган ажуманда мамлакатимизнинг фаол аёл судьялари, уларнинг Қирғизистон ва Грузиядан ташриф буюрган ҳамкасабалари, шунингдек, Зимбабве давлати вакилалари (онлайн тарзда) иштирок этди Қайд этилдики, мамлакатимизда суд-ҳуқуқ соҳасида изчил амалга оширилаётган ислоҳотларда суд ҳокимияти мустақиллигини янада мутаҳкамлаш, судьялар дахлсизлигини самарали таъминлаш билан бир қаторда тизимда гендер тенгликни таъминлашга ҳам алоҳида эътибор қаратилмоқда. Айни пайтда судья аёлларимиз сони 200 нафардан ошди, бу умумий судьяларнинг салкам 15 фоизини ташкил қилади. Уларнинг 28 нафари раҳбар судьялик лавозимларига тайинланган. Албатта, ютуқлар ўзимизники, бироқ амалга оширилиши лозим бўлган ишлар ҳали етарли. Чунки, Ўзбекистон Республикасида гендер тенгликка эришиш стратегиясининг мақсадли кўрсаткичларига кўра, судьялар орасида хотин-қизлар улушини 2025 йилда 20 фоизга, 2030 йилда 30 фоизга етказиш назарда тутилган. Бу борадаги ишлар изчил давом этаётганини таъкидлаган ҳолда бугунги тадбир суд тизимида хотин-қизларнинг улушини оширишни таъминловчи ташкилий ва ҳуқуқий асосларни халқаро ва хорижий тажриба асосида такомиллаштиришда катта фойда бериши алоҳида таъкид этилди. Конференцияда аёл судьяларнинг одил судлов тарихидаги роли ва бугунги кунда қўшаётган ҳиссаси, хорижлик меҳмонларнинг маърузалари орқали уларнинг тажрибалари билан танишилди. Шунингдек, судьялик лавозимига хотин-қизларни тайёрлаш хос хусусиятлари ҳақида фикр алмашилди. Анжуман доирасида одил судловни амалга оширишдаги алоҳида намуна кўрсатаётиб, жамиятда одил судловга бўлган ишончни мустаҳкамлаш ва ёш судья кадрларни етиштиришда муносиб ҳисса қўшиб келаётган бир гуруҳ аёл судьялар Олий суд ва Судьялар олий кенгаши томонидан “Суд фахрийси” ккўкрак нишони, фахрий ёрлиқ ва эсдалик совғалари билан тақдирланди. Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистонда бугунги кунда аёл судьялар 201 нафарни ташкил этади, уларнинг 26 нафари раҳбар судьялик лавозимига тайинланган. Шунингдек, жорий ўқув йилида Судьялар олий кенгаши ҳузуридаги Судьялар олий мактабида 41 нафар хотин-қизлар таҳсил олмоқда.
Очиқлик: тартиб, масъулият ва маданият
Халқ депутатлари Чирчиқ шаҳар кенгаши депутати Ж. Тўлагановнинг судларда тез-тез ҳозир бўлиши янгилик эмас. Сўнг кўпинча ижтимоий тармоқларда шундай мазмунда бонг урадики, судларда очиқлик йўқ, суд жараёнини тасвирга олишга яна рухсат берилмади, ваҳоланки, очиқлик ва шаффофлик – давр талаби... ва ҳоказо, ҳоказо! Ҳолат ўрганилганда вазият яхшигина бўрттирилганидан ташқари Ж. Тўлаганов депутат эканини пеш қилавериши, белгиланган тартибларга риоя этмаслиги, ҳатто суд ишларига таъсир ўтказишга урингани ойдинлашади. Шундай ҳолат ўтган йили жиноят ишлари бўйича Чирчиқ шаҳар судида юз берганди. Мазкур ҳолатга Кенгаш матбуот хизмати томонидан ўз вақтида муносабат билдирилгани жамоатчиликка маълум. Жамоатчиликка маълум бўлмагани шуки, ўша суддаги хатти-ҳаракатлари учун депутатга нисбатан суднинг хусусий ажрими чиқилган. Яқинда Тошкент вилоят судида шунга ўхшаш ҳолат такрорланди. Бу сафар ҳам суд жараёнини тасвирга олиш ҳақидаги илтимоснома судлов ҳайъати томонидан рад этилгани (иш бўйича тараф бўлмаган!) депутатда эътироз уйғотади. Шунга кўра, такрор айтишга тўғри келмоқда: суд мажлисини видеотасвирга олиш ҳақида илтимоснома судья (судлов ҳайъати) томонидан тарафларнинг розилиги (фуқаролик ишлари бўйича судларда) ва фикрини (жиноят, иқтисодий ва маъмурий судларда) инобатга олган ҳолда ҳамда иш ҳолатидан келиб чиқиб, мустақил ҳал қилинади. Илтимоснома қаноатлантирилмагани – журналист ёки блогер суд мажлисини тарк этиши шарт, дегани эмас. Улар судда кузатувчи сифатида иштирок этиши, эркин тарзда қайдлар ёзиб олиши ёки стенограмма юритиши мумкин, бунга ҳеч қандай монелик йўқ. Мазкур тартиб депутатга ҳам тегишли. Шунга қарамай Ж. Тўлаганов (ижтимоий тармоқдаги “Aspekt 24” ходими билан бирга) ўз эътирозини одоб доирасидан четга чиққани ҳолда билдириб, суд мажлисини ўтказишга фаол халал берган, натижада судлов ҳайъати томонидан унга нисбатан яна хусусий ажрим чиқарилган. Бу ҳали ҳаммаси эмас. Куни кеча Поп туман судида судланувчи М. И.га (аёл) оид жиноят иши (судланувчи гиёҳванд моддалар савдосига доир жиноят содир этганликда айбланмоқда: ЖК 25/273-моддаси 5 қисми) кўриб чиқилди. 16 февраль куни бўлиб ўтган суд мажлиси бошланишидан олдин Ж. Тўлаганов (Aspekt 24” ходими билан бирга) суд биносига кириб, миллий гвардия ходимлари ва суд раисининг огоҳлантиришига бўйсунмай яна депутат экани, шахсий дахлсизлиги мавжудлиги, шунинг учун ҳам суд залига телефон билан кириши мумкинлиги, суд жараёнини тасвирга олмоқчи эканини билдиради. Ушбу ҳолат Aspekt 24” ходими томонидан тасвирга олиб, ижтимоий тармоқдаги каналида эълон қилинади. Тасвирларда депутат ўз хатти-ҳаракатлари билан одоб доирасидан яна четга чиққани яққол кўринади. Устига устак, ижтимоий тармоқда эълон қилинган лавҳада ҳали якунига етмаган иш бўйича турли тахминлар билдирилиб, судьялар адолатсизликда айбланадики, бу судга нисбатан босимдан бошқа нарса эмас. Шунингдек, судланувчининг адвокати якунига етмаган мазкур иш бўйича интервью бериб, судьянинг процессуал ҳаракатидан беозор бўлса-да, норози оҳангда гапириши ҳам адвокатлик этикаси зид ҳисобланади. Кенгаш матбуот хизмати аввал ҳам таъкид этганидек, Жиноят-процессуал кодексининг 19-моддасида (айрим истиснолардан ташқари) барча судларда жиноят ишлари ошкора кўрилиши қайд этилган. Суд мажлисларининг хос тартиб-қоидалари мавжуд бўлиб, уларни бузган шахсларга нисбатан ҳуқуқий таъсир чоралари кўрлиши ҳам қонунда белгилаб қўйилган. Бундан ташқари: “Раислик қилувчи суд мажлиси залида тартибга риоя қилинишини таъминлайди. Унинг фармойишлари тарафлар ва барча ҳозир бўлганлар учун мажбурийдир” (ЖПК, 408-модда). Мазкур тартиб депутат ҳам риоя этиши шарт, бунинг дахлсизлигига таъсир этмайди. Чунки, юқорида қайд этилган ҳолатларда суд томонидан депутатнинг уяли телефонини олиб қўйиш ёки кўздан кечириш талабини қўяётгани йўқ. Балки, ундан суд процессида рухсатсиз фойдаланмасликни талаб қилмоқда, холос. Бундан ташқари Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 21 февралдаги ПФ-4966-сон “Ўзбекистон Республикаси суд тизими тузилмасини тубдан такомиллаштириш ва фаолияти самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармони ижроси доирасида “Суд бинолари, суд процесслари ва улар иштирокчиларининг хавфсизлигини таъминлаш тартиби тўғрисида”ги Йўриқнома ишлаб чиқилган бўлиб (Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2018 йил 15 мартда рўйхатдан ўтказилган, рўйхат рақами: 2981), унга кўра, уяли телефон аппарати раислик этувчининг рухсатисиз суд биносига олиб кириш чекланиши белгиланган. Бундай ҳуқуқий ҳужжатлар қонунларни амалиётга самарали тадбиқ этиш учун ишлаб чиқилади. Халқ депутатлари Чирчиқ шаҳар кенгаши депутатининг судлардаги хатти-ҳаракатлари, булар натижасида унга нисбатан такрор-такрор хусусий ажримлар чиқарилаётгани таассуфли. Депутатлик шараф, албатта, шу баробари катта масъулиятдир. Илло, депутатлик суд мажлисида шахсга ҳеч қандай, хусусан, жараённи рухсатсиз тасвирга олиш имтиёзини бермайди. Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
Айрим судьялар навбатдаги муддатга, айримлари ваколати муддати даврига қайта тайинланди
Судьялар олий кенгашининг очиқ танлов шаклидаги навбатдаги йиғлиши бўлиб ўтаётгани хабари берилганди. Унда Кенгаш ваколатига доир қатор масалалар муҳокама қилиниб, тегишли қарорлар қабул қилинди. Бунинг натижасида айрим судьялар ушбу лавозимда бўлишнинг навбатдаги навбатдаги муддатига, айримлари ваколати муддати даврига қайта тайинланди. Судьялар олий кенгаши қарори билан: Сафаров Азиз Сулаймонович - судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Бухоро вилояти фуқаролик ишлари бўйича Қоракўл туманлараро судининг судьяси лавозимига; Матмуратов Ихтияр Жалгасович - судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Сирдарё вилоят судининг иқтисодий ишлар бўйича судьяси лавозимига; Ғуломов Илхом Алишер ўғли - судьялик лавозимида бўлишнинг навбатдаги ўн йиллик муддатига Самарқанд вилояти жиноят ишлари бўйича Оқдарё туман судининг судьяси лавозимига тайинланди. Шунингдек: Мухторов Хуршид Синдорович – судьялик ваколати муддати даврига Қашқадарё вилояти фуқаролик ишлари бўйича Касби туманлараро судининг раиси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Қашқадарё вилояти фуқаролик ишлари бўйича Қарши туманлараро судининг судьяси лавозимидан озод қилинди; Нафасов Журъат Тураевич – судьялик ваколати муддати даврига Қашқадарё вилояти фуқаролик ишлари бўйича Қарши туманлараро судининг судьяси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Қашқадарё вилояти фуқаролик ишлари бўйича Косон туманлараро судининг судьяси лавозимидан озод қилинди; Шукуров Акмалжон Шокирович – судьялик ваколати муддати даврига Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича Миробод туманлараро судининг судьяси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Самарқанд вилояти фуқаролик ишлари бўйича Каттақўрғон туманлараро судининг судьяси лавозимидан озод қилинди; Агзамова Қизлархон Бахтиёровна – судьялик ваколати муддати даврига Самарқанд вилояти фуқаролик ишлари бўйича Иштихон туманлараро судининг судьяси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Тошкент вилояти фуқаролик ишлари бўйича Чирчиқ туманлараро судининг судьяси лавозимидан озод қилинди; Қўлдошов Ориф Тошпўлотович – судьялик ваколати муддати даврига Бухоро вилоят судининг иқтисодий ишлар бўйича судьяси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Бухоро вилояти Ғиждувон туманлараро иқтисодий судининг раиси лавозимидан озод қилинди; Мирзохидов Мирғани Адхамович – судьялик ваколати муддати даврига Тошкент шаҳар судининг жиноят ишлари бўйича судьяси лавозимига қайта тайинланди ва шу муносабат билан Сирдарё вилояти жиноят ишлари бўйича Ширин шаҳар судининг раиси лавозимидан озод қилинди; Шайдоев Абдуманнон Муротович – судьялик ваколати муддати даврига Самарқанд вилояти жиноят ишлари бўйича Жомбой туман судининг судьяси лавозимига тайинланди. Судьялар олий кенгаши матбуот хизмати
Ишонч телефони
Сизда ариза, шикоят ёки таклифлар мавжудми? Судьялар олий кенгашига ишонч телефонлари орқали мурожаат қилинг!
71 200-26-00 ёки 1190